Gałka oczna wypełniona jest cieczą wodnistą, która zapewnia optymalne napięcie i uwodnienie rogówki i soczewki. Ciecz wodnista produkowana jest przez nabłonek ciała rzęskowego i wydzielana jest do tylnej komory oka. Otworem źrenicznym trafia do komory przedniej, a następnie odpływa do zatoki żylnej twardówki i do splotu naczyń żylnych. Ciśnienie wewnątrzgałkowe zależy od równowagi między produkcją cieczy wodnistej a jej odpływem z gałki ocznej. Wartości fizjologiczne ciśnienia wewnątrzgałkowego to 10-21 mmHg, z wahaniami dobowymi rzędu 5 mmHg.
Tonometria – podstawowe badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego
Tonometria to jedno z podstawowych badań okulistycznych. Jest rutynowo wykonywana w podejrzeniu nadciśnienia ocznego, jaskry oraz w ramach kontroli po zabiegach okulistycznych. Badanie to wykonywane jest także u osób po 40 r. ż., zwłaszcza u dalekowidzów (szczególnie zagrożonych jaskrą) oraz w diagnostyce bólu oka, oczodołu lub głowy. Z użyciem tonometrii monitoruje się także przebieg leczenia jaskry.
Nadciśnienie oczne
Gdy ciśnienie wewnątrzgałkowe przekracza 21 mmHg, upoważnia to do zdiagnozowania nadciśnienia ocznego. Czynnikami ryzyka jego rozwoju są:
- nadmierna produkcja cieczy wodnistej lub zaburzenia jej odprowadzania;
- urazy oka;
- choroby oczu (choroby rogówki, zespół eksfoliacji, zespół rozproszonego barwnika);
- steroidy.
Nadciśnienie oczne początkowo nie daje żadnych objawów, aż do momentu uszkodzenia nerwu wzrokowego. Dlatego tak ważna jest regularna kontrola tego parametru. Niezdiagnozowane nadciśnienie oczne prowadzi bowiem do rozwoju jaskry, a w konsekwencji – nawet do utraty wzroku.
Tonometria aplanacyjna
Badanie to jest najdokładniejszą metodą pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego. Płaska końcówka tonometru przykładana jest do powierzchni gałki ocznej siedzącego pacjenta, po uprzednim znieczuleniu rogówki i zabarwieniu filmu łzowego roztworem fluoresceiny. Założeniem tej metody jest tzw. reguła Imberta- Ficka, głosząca, iż ciśnienie panujące wewnątrz gałki ocznej jest równe sile potrzebnej do jej spłaszczenia podzielonej przez wielkość powierzchni.
Tonometria bezkontaktowa
W tej metodzie pomiaru do spłaszczania gałki ocznej wykorzystywany jest strumień powietrza. Badanie tego typu nie wymaga znieczulenia, jednak gwałtowny podmuch powietrza może wyzwalać odruchowe napięcie mięśni i odruch przymykania powieki, na czym cierpi dokładność metody.
Tonometria impresyjna
Podczas badania pacjent leży, zaś pionowo ustawiony tonometr uciska rogówkę z oporem proporcjonalnym do wartości ciśnienia wewnątrzgałkowego.
Podsumowanie
Inne metody pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego wraz z dodatkową diagnostyką przy zbyt wysokich wartościach opisano tutaj.
źródło zdjęcia – https://flic.kr/p/861uVr